Διατροφή και νεφρική ανεπάρκεια

Αρχικά, πρέπει να διευκρινίσουμε πως η διατροφή δεν θεραπεύει την χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Η διατροφή καθορίζεται από το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας. Άλλη διατροφή ακολουθούν οι ασθενείς που βρίσκονται στα αρχικά στάδια της νόσου, άλλη διατροφή όσοι βρίσκονται στο τελικό στάδιο και έχουν ενταχθεί στην αιμοκάθαρση και άλλη διατροφή όσοι έχουν μεταμοσχευθεί.

Όσο η νεφρική λειτουργία μειώνεται πολλές ουσίες, όπως το αλάτι, το νερό, ο φώσφορος, το κάλιο και τα προϊόντα του μεταβολισμού των λευκωμάτων, που είναι άχρηστα για τον οργανισμό συσσωρεύονται σ' αυτόν. Υπό φυσιολογική νεφρική λειτουργία οι ουσίες αυτές θα αποβάλλονταν μέσω των ούρων. Έτσι, σε μια σωστή διατροφή χρειάζεται να υπολογίζουμε τι τρώμε ( το είδος και η ποσότητα) και να προσαρμόζουμε την διατροφή στο βαθμό της νεφρικής λειτουργίας.

Στο τελικό στάδιο τώρα της νεφρικής λειτουργίας όπου οι ασθενείς κάνουν αιμοκάθαρση, ακολουθώντας σωστή διατροφή ανάμεσα στις συνεδρίες νιώθουν πιο άνετα. Ο τεχνητός νεφρός δεν μπορεί να κάνει τα πάντα, ο ασθενής είναι ο μόνος υπεύθυνος της σωστής διατροφής, η οποία είναι εξίσου σημαντική με τα φάρμακα που δίνει ο γιατρός. Ας πάρουμε ένα ένα τα στοιχεία που πρέπει να προσέχει ο ασθενής πιο πολύ. 

Το Νάτριο

Συχνά ακούμε από τον γιατρό μας ότι πρέπει να περιορίσουμε το αλάτι και το νάτριο. Είναι το ίδιο συστατικό και αυτό γιατί το αλάτι ονομάζεται χλωριούχο νάτριο και φυσικά περιέχει μεγάλα ποσά νατρίου. Οι περισσότερες τροφές περιέχουν κάποιο ποσό νατρίου. Συχνά στις τροφές το νάτριο χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό και σαν κονσερβοποίηση των τροφών. Ακόμη, το νάτριο είναι συστατικό της σόδας του φαγητού και σε ουσίες που χρησιμοποιούνται στην ανατολική κουζίνα. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δώσουμε στο ψωμί το οποίο είναι σημαντική πηγή αλατιού.

Το Νερό

Η ποσότητα νερού που πρέπει να καταναλώνει ένας νεφροπαθείς προσδιορίζεται από τον θεράποντα ιατρό όμως είναι μετρημένα και αυτά ειδικά στους ασθενείς που δεν έχουν πλέον ούρα. Η ποσότητα νερού που πρέπει να καταναλωθεί πρέπει να κατανέμεται σε όλο το 24 ωρο.

Ο φωσφόρος

Ο φώσφορος είναι ένα στοιχείο το οποίο μαζί με το ασβέστιο είναι πολύ σημαντικά για την κατασκευή των οστών και την διατήρησή τους σε καλή κατάσταση. Γενικά οι περισσότερες τροφές που είναι πλούσιες σε λεύκωμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φωσφόρο και γι' αυτό πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωσή τους. Στην νεφρική ανεπάρκεια, οι νεφροί δεν μπορούν να αποβάλλουν σημαντικές ποσότητες φωσφόρου, ώστε να διατηρείται η ισορροπία, με αποτέλεσμα τα επίπεδα του στο αίμα να ανεβαίνουν. Την ίδια στιγμή τα επίπεδα του ασβεστίου πέφτουν. Για τις τροφές που περιέχουν υψηλό φωσφόρο είναι δύσκολο να βρούμε υποκατάστατα. Ωστόσο, τα άτομα που προτιμούν το γάλα καλό είναι να πίνουν περίπου 200 ml γάλα ( 1 φλιτζάνι) την ημέρα και να αποφεύγουν το τυρί. Ο γιατρός δίνει φάρμακα « φωσφόρο-δεσμευτικά» τα οποία δεσμεύουν το φωσφόρο τον τροφών ώστε να μην βγαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος.

Το Κάλιο

Υψηλά επίπεδα καλίου στο αίμα είναι επικίνδυνα, επειδή μπορούν να κάνουν την καρδιά να μη χτυπά φυσιολογικά, αλλά ακόμη και να σταματήσει. Το κάλιο βρίσκεται φυσιολογικά σε όλες σχεδόν τις τροφές, αλλά σε πολύ υψηλά ποσά στα φρούτα, τους χυμούς, τα λαχανικά και το γάλα.

Κατάλογος τροφών πλούσιων σε:

Νάτριο

• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Τυρί
• Μαργαρίνη και βούτυρο ( αλατισμένο)
• Λίπη
• Μπέϊκον
• Ζαμπόν
• Χοιρινό
• Κρέατα, ψαρικά
• Συντηρημένο και πακεταρισμένο φαγητό
• Κονσερβοποιημένο κρέας
• Κονσερβοποιημένο ψάρι
• Θαλασσινά
• Κρεατόπιτες
• Λαχανικά
• Συντηρημένα μανιτάρια
• Χοιρινό και φασολάκια
• Πολτός και σάλτσα ντομάτας
• Συντηρημένα λαχανικά που περιέχουν νάτριο πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο
• Τουρσί
• Σούπες
• Κύβοι σούπας
• Σούπες σε σκόνη
• Αρτύματα ( καρυκεύματα)
• Αλάτι σελίνου
• Αλάτι σκόρδου
• Κρεμμύδι
• Αλάτι θαλασσινό
• Διάφορα παράγωγα
• Σόδα φαγητού
• Μπισκότα
• Λαδολέμονο
• Λάδια
• Αλατισμένα κράκερς, popcorn,ξηροί καρποί
• Πατατάκια
• Σάλτσες
• Συντηρητικά τροφών
• Σόδα φαγητού ( NaHCO3)

Φωσφόρο

• Γάλα ( φρέσκο, εβαπορέ, συμπυκωμένο)
• Γιαούρτι
• Τυρί
• Παγωτό, κρέμα
• Σοκολάτα, κακάο, οβομαλτίνη
• Αυγά, αυγοτάραχο
• Κρέας, ψάρι, πουλερικά, cornbeef
• Προϊόντα σόγιας
• Συκώτι, νεφρά, καρδιές
• Ξηροί καρποί
• Ξηρή φάβα και κουκιά
• Καβούρια, καραβίδες, στρείδια, μύδια

Κάλιο

• Λαχανικά
• Λάχανα
• Ξηρά κουκιά
• Μανιτάρια
• Πατάτες, τσιπς
• Σπανάκι
• Γλυκιά πατάτα, πατάτα πουρέ
• Ντομάτα, σάλτσα ντομάτας, χυμός ντομάτας
• Μανιτάρια
• Φρούτα
• Βερύκοκκο, χυμός βερύκοκκου
• Αβοκάντο
• Μπανάνα
• Πεπόνι, καρπούζι
• Ξηρά φρούτα
• Σύκα
• Γκρεϊπφρουτ
• Πορτοκάλια, χυμοί πορτοκαλιού
• Ροδάκινα φρέσκα
• Δαμάσκηνα, χυμός δαμάσκηνου
• Σταφίδες
• Διάφορα
• Μπύρα, κρασί, τσέρυ, λικέρ
• Καφές, νες καφέ, ζάχαρη
• Σοκολάτα, ρόφημα σοκολάτας, καραμέλες, κόκα- κόλα
• Γάλα
• Ξηροί καρποί, βούτυρο από αράπικο φιστίκι
• Υποκατάστατο αλατιού, καφτερά

Μπορείτε να φάτε ειδικά τις πατάτες, τα καρότα και τον αρακά αν τα αφήσετε καθαρισμένα και κομμένα όλη τη νύχτα στο νερό και κατόπιν τα βράσετε σε αρκετή ποσότητα νερού, το οποίο στο τέλος θα πετάξετε.